Kara umowna za termin „FIX” a przepisy konwencji CMR

Jeżeli w zleceniu transportowym mamy do czynienia z umówionym terminem „FIX”, to w zdecydowanej większości przypadków znajdziemy tam również zastrzeżoną karę umowną w związku z jego niedotrzymaniem. Z uwagi na wspomniany wcześniej bezwzględnie obowiązujący charakter przepisów konwencji CMR, wynikający z art. 41 konwencji, zastrzeganie takich kar umownych jest co najmniej dyskusyjne.

Kwestia odpowiedzialności przewoźnika za opóźnienie w dostawie jest przez konwencję CMR uregulowana dosyć szczegółowo. Przewoźnik jest odpowiedzialny za szkody, które wynikły z opóźnienia w dostawie - zarówno w przypadku towaru, jak i o szkód pośrednich, na przykład wynagrodzenia ekipy zatrudnionej do rozładunku towaru, kar umownych od kontrahentów itp.

Konwencja CMR zastrzega również dodatkowe warunki, które należy mieć na uwadze w przypadku opóźnienia w dostawie. Jak stanowi art. 23 ust 5. Konwencji CMR – w razie opóźnienia dostawy, jeżeli osoba uprawniona udowodni, że w związku z tym poniosła szkodę, przewoźnik obowiązany jest zapłacić odszkodowanie, które nie może przewyższyć kwoty przewoźnego. Czyli konieczne jest zarówno powstanie szkody, jak i wykazanie związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy samą szkodą a opóźnieniem w dostawie. Konwencja zastrzega również maksymalną wysokość odszkodowania równą kwocie przewoźnego.

Ponadto, zgodnie z art. 30 ust 3. Konwencji CMR, opóźnienie dostawy może stanowić podstawę do odszkodowania tylko wówczas, gdy zastrzeżenie zostało skierowane na piśmie w terminie 21 dni od dnia postawienia towaru do dyspozycji odbiorcy. Jest to kolejny warunek, który należy spełnić, aby skutecznie dochodzić odszkodowania za opóźnienie w dostawie.

– Skoro konwencja CMR tak szczegółowo określa zasady dochodzenia odszkodowania z tytułu opóźnienia w dostawie – a wiemy, że zgodnie z art. 41 Konwencji CMR każda klauzula w umowie, która narusza przepisy konwencji CMR jest nieważna i pozbawiona mocy – to należy przyjąć, że zastrzeganie kary umownej za opóźnienie w dostawie w razie sporu również zostanie uznane za nieważne i pozbawione mocy – tłumaczy ekspert TC Kancelarii Prawnej.

- Przewoźnik jest odpowiedzialny za opóźnienie w dostawie, ale jedynie w zakresie szkód, które faktycznie z tego powodu powstały i z ograniczeniem wysokości odszkodowania do wysokości frachtu.